مراحل اصلی انجام یک پروژه ساختمانی به زبان ساده

پروژه ساختمانی به زبان ساده

وقتی تصمیم به ایجاد یک ساختمان گرفته می شود ، ضرورت دارد فارغ از نوع کاربری آن ، درباره موارد کلی مراحل اصلی انجام یک پروژه ساختمانی مانند:

نوع اسکلت ساختمان (بتنی یا فلزی)

مراحل انجام کار از شروع تا پایان و زمان بندی و بودجه ،

امکانات و موانع موجود بررسی و تصمیم گیری های لازم ، انجام شود.

کلیه‌ مراحل ساخت در ساختمان های بتنی و یا فلزی با یکدیگر یکسان هستند. تنها تفاوت دو نوع ساختمان در مرحله‌ی اسکلت‌ بندی آن‌ها می باشد.

در روش اسکلت فلزی ابتدا ستون‌ها، پل‌ها و تیرها ساخته می‌شوند و سپس پلکان بین طبقات قرار داده می‌شود.

یعنی ستون‌ها قبل از قسمت‌های دیگر ساخته می‌شوند.

همچنین ستون‌ها باید به دقت به یکدیگر جوش و یا پیچ شوند. سپس تمام کنترل های لازم انجام شود تا در اجرای مراحل بعد با مشکل روبرو نشوند.

اما ساختمانی که تیر و ستون های آن از بتن و آرماتور تشکیل شده باشد ساختمان بتنی نامیده می شود .

لازم به ذکر است که مقاومت ساختمان های فلزی در برابر آتش سوزی و حرارت نسبت به ساختمان بتنی کمتر می باشد.

با تمام این تفاسیر شرایط مختلفی باعث می شود پروژه های ساختمانی مختلف از لحاظ:

روش اجرا ،

متریال

و در نهایت طراحی داخلی با هم تفاوت های عمده ای داشته باشند.

اما به صورت کلی مراحل مشخص و مشترکی در ساخت همه آنها وجود دارد که بطور خلاصه بیان می گردد:

برنامه ریزی 

 مهمترین گام جهت کنترل زمان ، هزینه ها و کیفیت ، مرحله برنامه ریزی می باشد که شامل پنج مرحله اساسی می باشد :

الف – ایجاد پروژه با امکان سنجی های لازم

ب – تهیه طرح و تعیین اهداف پروژه

پ – اجرای طرح تعیین شده با در نظر گرفتن استانداردها

ت – پایش و کنترل پروژه حین اجرای کار

ث – اتمام پروژه و ارزیابی نهایی

همچنین در برنامه ریزی پروژه ساخت :

تحقیق و توسعه طرح اولیه ،

تهیه نقشه ها و برنامه ها ،

تجزیه و تحلیل منابع مالی مورد نیاز و روش تأمین آن

با تشکیل کار گروه اولیه جهت انجام مقدمات مورد توجه مدیران قرار گرفته می شود.

به محض مشخص شدن محل مورد نظر، یک تیم شامل کارشناسان سازه و معماری باید نقشه ها و طرح های اولیه را آماده نمایند.

گاهی اوقات این مرحله برعکس می باشد. یعنی در ابتدا یک طرح و نقشه آماده شده و سپس زمینی برای پیاده سازی طرح ، انتخاب می گردد.

طرح اولیه بر اساس خواسته ها ، نیازها و بودجه مالکان زمین تهیه می گردد. به محض نهایی شدن طرح، بودجه مورد نیاز تخمین زده می شود.

این بودجه ارتباط زیادی با نوع فونداسیون، نوع اسکلت، متریال مورد نیاز از نازک کاری تا دکوراسیون داخلی دارد و شامل هزینه کالا، هزینه ساخت ، دستمزد اجرا و هزینه های متفرقه می شود.

دریافت مجوزهای لازم پروژه ساختمانی

مالکان باید مجوزهای لازم را از سازمان های مربوطه دریافت کنند.

بسته به کشور ، ایالت ، شهر و موقعیت زمین ، سازمانهای دخیل در ارائه مجوز ، متفاوت هستند.

بعنوان مثال در برخی از مناطق ایران باید از سازمان میراث فرهنگی نیز مجوز حفاری دریافت کرد

آماده سازی سایت 

از این مرحله ، عملیات اصلی آغاز می شود.

معمولاً این مرحله با انجام نقشه برداری جهت تعیین محدوده زمین و پیاده سازی محل فونداسیون ها و … و سپس گود برداری شروع می شود.

و عملیاتی مانند تسطیح زمین و خاک ریزی و در کنار آن تأمین تأسیسات آب رسانی کارگاه و تأمین نیروی برق برای ساخت و ایجاد دفاتر و انبار کارگاه در این مرحله انجام می شود.

همین اقدامات نیز به دریافت مجوزهای لازم از سازمان های مربوطه مانند اداره برق و سازمان آب و پرداخت هزینه های آن مشروط است.

اجرای فونداسیون از مراحل اصلی پروژه ساختمانی است

 فونداسیون ها غالباً از نوع بتنی می باشند. بسته به جنس خاک محیط و سطح آب های زیرزمینی ، نوع و ابعاد فونداسیون متفاوت است.

اجرای فونداسیون شامل مراحل :

بتن مگر،

آرماتوربندی،

قالب بندی و

بتن ریزی می باشد.

از این مرحله نظارت مهندسین ناظر بر مجری کار ، آغاز می گردد.

فونداسیون ، تمام بارهای ساختمان را به زمین منتقل می کند و استحکام آن نیز امنیت را به ساکنین ساختمان عرضه می کند.

بنابراین می توان مدعی شد این مرحله از مهمترین فعالیت ها در اجرای یک ساختمان می باشد.

ساخت اسکلت در پروژه ساختمانی

پس از اجرای فونداسیون ، ساخت اسکلت انجام می گردد.

اسکلت هیچگاه فضاسازی انجام نمی دهد و ساخت فضاهای داخلی و بیرونی، پس از ساخت اسکلت و با انجام عملیات بنایی مانند دیوارچینی انجام می گردد.

مراحل سفت کاری 

پس بعد از اجرای اسکلت ، مراحل سفت کاری انجام می گردد که شامل دیوارچینی داخلی و بیرونی و ساخت و نصب قاب داخلی درب و پنجره ها می باشد.

تأسیسات مکانیکال و الکتریکال پروژه ساختمانی

پس از مرحله سفت کاری و یا بصورت همزمان ، با رعایت پیش نیازها و پس نیازهای کاری و همچنین برخی استانداردها ، فاز اول عملیات تأسیسات مکانیکال و تأسیسات الکتریکال انجام می شود.

این مرحله نیز حدود 10 درصد از برنامه را شامل می شود .

کف سازی و نازک کاری 

 اکنون نوبت به کف سازی و نازک کاری می رسد بعد از آن نصب درب و پنجره ها انجام می گردد.

در این مرحله اجرای نمای بیرونی ساختمان نیز آغاز می شود. نصب شیشه پنجره ها از آخرین اقدامات قابل انجام در ساختمان سازی است.

در مراحل پایانی ساخت ، فاز دوم تأسیسات مکانیکال و نیز تأسیسات الکتریکال که عمدتاً انجام نصبیات است، استارت می خورد.

از جمله این نصبیات می توان کلید و پریز ها ، سنسورها ، انواع تجهیزات روشنایی ، هواکش و همچنین در بخش مکانیکال به شیرآلات را نام برد.

آخرین مراحل تکمیل ساختمان

از آخرین مراحل تکمیل ساختمان، اجرای نقاشی و یا کاغذ دیواری و نصب تجهیزاتی مانند کابینت و کمد دیواری و در نهایت سیستم سرمایشی می باشد.

با توجه به شرایط هر ساختمان ، تیم های کاری مختلف باید در زمان مناسب و بگونه ای فعالیتهای پایانی خود را انجام دهند تا آسیبی به سایر قسمتها وارد نگردد.

بعنوان مثال در زمان نصب کمد دیواری نباید آسیبی به کاغذ دیواری وارد شود و اگر لازم شد ، ترتیب نصب کاغذ دیواری و کمد دیواری جابجا گردد.

در همین زمان باید فعالیت هایی مانند :

نصب مخازن آب مصرفی و آب آتش نشانی، 

اتصال فاضلاب به مسیر مربوطه ،

اتصال لوله های آب ورودی اصلی،

راه اندازی سیستم های ارتباطی،

راه اندازی آسانسورها،

وصل شبکه برق اصلی

و محوطه سازی انجام شود.

اجرای به موقع فعالیت ها در پروژه ساختمانی

در ساخت یک پروژه ساختمانی جهت اجرای به موقع فعالیت ها مطابق با برنامه زمانبندی، نیاز است تمامی منابع اعم از :

منابع مالی ،

انسانی

و مواد و مصالح مورد نیاز و …

در دسترس مجریان باشد و بایستی محدودیت ها را به کمترین میزان خود رسانده و با آنالیز ریسک های احتمالی در رفع مشکلات آتی اقدام کرد.

در راستای رسیدن به اهداف اولیه ، توجه به لزوم برنامه ریزی درست به عنوان ابزاری کارآمد جهت استفاده بهینه از امکانات و شرایط موجود ، بسیار مهم بوده و پیامدهای مثبت و منفی آن تا سالیان متمادی باقی خواهد ماند.

بنابراین جا دارد برنامه ریزی فعالیت های مختلف با بررسی دقیق و پس از مطالعات کافی و تحقیقات وسیع صورت گیرد.

در این زمینه می توان از شرکت های تخصصی مشاوره های لازم را دریافت کرد تا از اجرای اصولی مراحل ساخت با درنظر گرفتن تمام واقعیتهای موجود ، اطمینان حاصل شده و سرمایه و زمان به بهترین شکل ممکن مدیریت شوند.